Travmatik bir yaşantı sonrası verilen tepkilerin, ortaya çıkan durumların sıkıntı verici, işlev bozucu, rahatsız edici olduğu gibi genellikle olumsuz tarafları üzerinde durulmaktadır. Fakat travma sonrası gelişim kavramı, kişide travma gibi ciddi şekilde sıkıntı meydana getiren olaylardan sonra dahi, kişilerin yaşamlarında olumlu değişiklikler yapabildiklerini ortaya koymaktadır. Öz şefkat kavramı travma sonrası gelişim ile benzer niteliklere sahip olmakla birlikte, travma sonrası stres belirtilerine karşı koruyucu bir işlev de göstermektedir. Bu üç kavramın ilişkisi göz önünde bulundurulduğunda, bu çalışmada literatürde az ele alınan sonradan bedensel engeli oluşmuş kişiler üzerinde travma sonrası stres belirtileri, travma sonrası gelişim ve öz şefkatin ilişkisini araştırmak amaçlanmıştır. Araştırmaya sonradan bedensel engeli oluşmuş 154 kişi katılım göstermiştir. Yapılan korelasyon ve regresyon analizleri sonucunda; travma sonrası gelişim, hem travma sonrası stres belirtileri hem de öz şefkat ile ilişkili bulunmamıştır. Ancak, travma sonrası stres belirtileri ile öz şefkat arasında negatif yönde, orta düzeyde, anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Alt boyutlar düzeyinde ise öz şefkatin öz sevecenlik, paylaşımların bilincinde olma ve bilinçlilik alt boyutları ile travma sonrası stres belirtilerinin aşırı uyarılma alt boyutunun, travma sonrası gelişimin toplam puanındaki değişimin %16,1’ini açıkladığı belirlenmiştir. Bu bulgulara paralel olarak, travmanın yaşandığı dönem, kolektivist kültür ve psikolojik dayanıklılık gibi literatürde değinilen birçok aracı değişkenin süreçte önemli rol oynayabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Dolayısıyla, travmaya ilişkin spesifik olguların aracı değişkenler ekseninde ve kültürel bağlam göz önünde bulundurularak incelenmesi gerektiği düşünülmektedir.
|