Bu çalışmanın temel amacı, Türk üniversite öğrencileri arasında benlik saygısı ile risk alma davranışı arasındaki ilişkinin aracılık modelini test etmek olup, çalışmanın hipotezi ise bahsedilen her iki değişken arasında negatif yönlü bir ilişkinin olduğu ve bu ilişkiye yaşam doyumu ile psikolojik dayanıklılığın aracılık ettiği yönündedir. Araştırmanın ana değişkenleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla Pearson korelasyon analizi uygulanmış, ardından dolaylı etki analizleri ve yol analizi yapılmıştır. Değişkenler arasındaki dolaylı etkiler incelendiğinde, benlik saygısının kendini sevme alt boyutunun intihar eğilimi (B=-.10, 95% CI [-.22, -.09], p=.001), yeme alışkanlıkları (B=-.09, 95% CI [-0.14, -.05], p=.001) ve okul terki (B=-.07, 95% CI [-.06, -.02], p=.006) üzerinde, yaşam doyumu aracı değişkeni üzerinden anlamlı ve dolaylı bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Kendini sevmenin öğrencilerin yaşam doyumunu artırarak intihar eğilimlerini, sağlıksız beslenme alışkanlıklarını ve okul terklerini azalttığı tespit edilmiştir. Değişkenler arasındaki doğrudan etkiler incelendiğinde, benlik saygısının bir alt boyutu olan kendini sevmenin, psikolojik dayanıklılık (B=.39, p<.001) ve yaşam doyumunu (B=.32, p<.001) pozitif yönde yordadığı görülmüştür. Aynı zamanda, kendini sevme intihar eğilimini olumsuz yönde ve güçlü bir şekilde yordamıştır (B=-.69, p<.001). Ayrıca psikolojik dayanıklılık intihar eğilimini negatif yönde ve anlamlı olarak yordamıştır (B=-.30, p<.01). Yaşam doyumu intihar eğilimini (B=-.47, p<.001), yeme alışkanlıklarını (B=-.29, p<.001) ve okul terkini (B=-.12, p<.01) anlamlı ve olumsuz yönde yordamıştır. Hipotezimiz çalışmanın bulgularıyla kısmen desteklenmiştir. Benlik saygısının çalışmadaki risk alma davranışlarının tamamını yordamadığı görülmüştür. Bunun yanında, benlik saygısı ile risk alma davranışı arasındaki ilişkide psikolojik dayanıklılık ve yaşam doyumunun kısmi aracı rollerinin olduğu belirlenmiştir. Anahtar kelimeler:
Pozitif psikoloji, risk alma, sağlık psikolojisi, özsaygı
|