Öz
Biriktirme Bilişleri Envanteri (BBE), Steketee ve arkadaşları (2003) tarafından biriktiricilik bozukluğunun bilişsel süreçlerini değerlendirmek amacıyla geliştirilmiştir. Bu bilişsel süreçlerin biriktiricilik bozukluğunun etiyolojsinde temel teşkil eden faktörlerden olduğu düşünülmektedir. Çalışmanın amacı, BBE’nin Türkçe’ye adaptasyonunun, geçerlik ve güvenirlik analizlerinin yapılmasıdır. Çalışmaya 18-59 yaş aralığında iki ayrı yetişkin örneklem grubunun bulunduğu toplam 719 kişi katılmıştır. Birinci örneklemin yaş ortalaması 21,60 (S = 4,07) olan 252 katılımcı ve ikinci örneklemin yaş ortalaması 24,31 (S = 6,51) olan 467 kişiden oluşmaktadır. Katılımcılardan Melbourne Karar Verme Ölçeği, Obsesif İnanışlar Ölçeği – 44, Biriktirme Envanteri – Gözden Geçirilmiş Formu ve Nesneye Bağlanma Ölçeği’nden oluşan bir dizi ölçek doldurmaları istenmiştir. Uygulanan açımlayıcı faktör analizi ile ölçeğin faktör analizi incelenerek duygusal bağlanma, hafıza, kontrol ve sorumluluk alt boyutlarını içeren dört faktörlü yapı desteklenmiştir. Orijinal formdan farklı faktör yapısında dağılan dört madde bulunmaktadır. Bu maddeler yeni faktör yüklerinde kalarak yapılan doğrulayıcı faktör analizinde model uyum indekslerinin yeterli düzeyde yer alması sebebiyle yeni model kabul edilmiştir. Envanterin Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı .91 ve iki yarım test güvenirliği .84 olarak hesaplanmıştır. Test tekrar test güvenirlik katsayısı .77 olarak bulgulanmıştır. Böylelikle, envanterin güvenirlik değerleri orijinal formla kıyaslanabilir şekildedir. Ayrıca, biriktirme bilişlerinin toplam ve alt boyut puanlarının obsesif inanışlar, nesneye bağlanma ve biriktiricilik davranışı puanlarıyla pozitif ilişki göstermesi eş zaman geçerliğini desteklemektedir. Bu çalışmanın sonucunda BBE Türkçe formu geçerli ve güvenilir bir araç olarak değerlendirilmiştir.
Anahtar kelimeler
Biriktiricilik bozukluğu, bilişsel, geçerlik, güvenirlik, Biriktirme Bilişleri Envanteri