Nesne Dergisi
www.nesnedergisi.com
Cilt 10, Sayı 25  Güz 2022  (ISSN: 2147-6489, E-ISSN: )
Hacer Harlak, Pınar Elmas, Güzin Eyiol, Sude Mert, Şura Öner

NO Makale Adı
1648804228 ÖLÜM BELİRGİNLİĞİNİN VE KOVID-19 KORKUSUNUN KOVID-19 AŞISI KARŞITLIĞINA ETKİSİ: YARI DENEYSEL BİR ÇALIŞMA

Öz
Kovid-19 enfeksiyonuna karşı aşılama uygulamaları yaklaşık bir yıldan beri sürmektedir. Bununla birlikte bazı kişiler aşılamaya karşı olumsuz tutuma sahiptir. Bu çalışmanın amacı Kovid-19 aşısına karşı tutumların ölüm belirginliği ve Kovid-19 korkusundan nasıl etkilendiğinin incelenmesidir. Bu amaçla Dehşet Yönetimi Kuramı temel alınarak ölüm belirginliği değişimlemesi yoluyla yarı deneysel bir araştırma yürütülmüştür. Çalışmaya deney koşulunda 146 (%77 K, %23 E), kontrol koşulunda 142 (%73 K, %27 E) olmak üzere toplam 288 kişi katılmıştır. Veriler ön testte Aşı Karşıtlığı Ölçeği (AKÖ), Kovid-19 Korkusu Ölçeği (KKÖ), Duygu Yoklama Listesi (DYL), son testte AKÖ, Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği (PANAS) ve Sosyo-demografik Bilgi Formu ile çevrimiçi yolla toplanmıştır. Deney ve kontrol koşullarında ön test ve son test karşılaştırmaları istatistiksel olarak test edilmiştir. Analizler sonucunda deney grubunda ölüm belirginliği değişimlemesi sonrasında AKÖ-toplam ve “aşı tereddütü” dışında alt ölçek puanlarında ön teste kıyasla güçlü bir düşme olduğu bulunmuştur. Ancak, kontrol koşulunda da AKÖ-toplam ve Aşı Karşıtlığı alt ölçek puanlarında son testte istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşme olduğu görülmüştür. İstatistiksel analizler katılımcıların AKÖ puanlarının cinsiyete göre farklılaşmadığını, KKÖ puanlarının kadın katılımcılarda ve Kovid-19 nedeniyle yakınını kaybedenlerde daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Çalışmanın bulguları aşı karşıtı tutumların ölüm belirginliğinden etkilendiğini göstermiştir. Çalışmanın sonuçları özellikle tutumun gücü zayıf olduğunda korkunun artmasının tutum değişikliğini etkilediğini göstererek Dehşet Yönetimi Kuramı açıklamalarına destek sağlamıştır.
Anahtar kelimeler
Kovid-19, aşı reddi, korku, ölüm, duygudurum