Öz
Benlik kurgusu, toplumsal cinsiyet, duygu düzenleme ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiler yapılan çalışmalarda ele alınmıştır. Bu çalışmanın amacı, duygu düzenleme güçlükleri ve toplumsal cinsiyet tutumlarının psikolojik belirtiler (depresyon, anksiyete ve somatizasyon) üzerindeki etkisinde benlik tiplerine göre farklılaşma olup olmadığını incelemektir. Çalışmanın örneklemini, 273 kadın (%58) ve 198 erkek (%42) olmak üzere 471 katılımcı oluşturmaktadır (Ortyaş=33.86, S=10.5). Çalışma için katılımcılar Dengeli Bütünleşme-Ayrışma Ölçeği, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği, Duygu Düzenleme Güçlükleri-Kısa Formu, Kısa Semptom Envanteri (KSE) ve demografik bilgi formunu doldurmuştur. Yapılan çoklu doğrusal regresyon analizleri sonucunda psikolojik belirtileri yordayan değişkenlerde ve yordama güçlerinde benlik tiplerine göre farklılaşma olduğu görülmüştür. Buna göre, sadece kopuk-kendileşme benlik tipine sahip bireylerde olumsuz duyguları kabul etmede yaşanan güçlüklerin anksiyete düzeyini yordadığı görülmektedir. İlişkili-kendileşme benlik tipine sahip bireylerde eşitlikçi cinsiyet tutumları ve olumsuz duyguları etkin şekilde yönetme güçlüğü, ilişkili-kalıplaşma benlik tipine sahip bireylerde ise evlilik ile ilişkili cinsiyet tutumları ve dürtü kontrol güçlükleri somatizasyon düzeyini yordamaktadır. Ayrıca, kopuk-kendileşme benlik tipine sahip bireylerde değişkenlerin depresyon, anksiyete ve somatizasyonu yordama gücünün daha fazla olduğu görülmektedir. Çalışmadan elde edilen bulgular, psikolojik belirtilerin oluşumunda sosyal unsurların etkisine dikkat çekmekte ve benlik alanında yapılan araştırmalara katkıda bulunmaktadır.
Anahtar kelimeler
Dengeli Bütünleşme-Ayrışma Modeli, benlik kurgusu, duygu düzenleme güçlüğü, toplumsal cinsiyet tutumları, psikolojik belirtiler
|