Öz
Bu makalede Geştalt kuramının kurucularının, eserlerinde dile getirdikleri, hem o dönem ama özellikle de bugün için çok kritik olan kimi çalışmaları ve önermeleri odağa alındı. Makalenin başlıca amacı, son yarım asırdır son derece eksik ve hatta hatalı içeriklerle sunulan bu kuramın aslında ne kadar çarpıcı ve mevcut verilerimizi bambaşka şekilde, üstelik artık birbirinden kopuk değil, tersine birbiriyle ilişkilendirilmiş olarak anlamlandırabileceğimizi göstermektir. Makalenin birinci bölümünde, Geştalt kuramın Max Wertheimer’ın 1912 tarihli “phi fenomeni” makalesiyle doğuşu, 1922’de kuramcıları tarafından kurulan Psychologische Forschungen dergisiyle giderek etki gücünü arttırması ve ardından Nazi Almanyası döneminde hem yoğun sansür hem hayatlarının tehlikeye girmesi nedeniyle tüm kuramcıların Almanya’yı terk etmek zorunda kalıp ABD’ye geçmesiyle kimi bakış farklılıkları ve kavrayış eksiklikleriyle karşılaşması aktarılmaktadır. Makalenin ikinci bölümünde ise kuramın ana önermeleri ele alınmaktadır. Tüm bu konular hayli kapsamlı olduğundan, kuramın çok daha az bilinen ancak algı çalışmaları kadar ilginç bellek ve ‘üretken’ düşünmeye dair çalışmaları ve önermeleri ise ayrı iki makalede ele alınacaktır. Dolayısıyla bu makale, üçlü bir serinin ilki olarak okunmalıdır.

Anahtar kelimeler
Geştalt kuramı, parçalar ve bütün, şekil-zemin, gruplama/ayrıştırma ilkeleri