Zaman Perspektifleri’nin Yordayıcıları: Kıbrıs’tan Karşılaştırmalı Bir Çalışma
Öz
Travmatik olaylar fiziksel ve psikolojik sağlık üzerinde uzun süreli etkilere neden olabilmektedir. Bunun da ötesinde travmatik deneyimler nesiller arasında da aktarılabilmektedir. Çalışmamızın amacı bireylerin zaman perspektiflerinin (diğer bir deyişle bireylerin davranışlarını geçmiş, bugün ve gelecekle nasıl bağlantılandırdığının) Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) ve psikolojik zorlanmayla ilişkisinin iki ayrı örneklemde incelenmesidir: Birinci örneklem ebeveynlerini savaşta kaybeden teorik olarak travmatik bir grup (N= 50; yaş ranjı = 49-70) ve onların ilk doğan çocuklarından (N= 50; yaş ranjı = 26-40) oluşmaktadır. İkinci örneklem kayıp ebeveyni olamayan teorik olarak travma yaşamamış bireyleri (N= 50; yaş ranjı = 46-69) ve onların ilk doğan çocuklarını (N= 50; yaş ranjı = 20-39) içermektedir. Katılımcılara ulaşmak için amaçlı örnekleme tekniği kullanılmıştır. Ölçüm araçları olarak Kısa Semptom Envanteri, Olay Etkisi Ölçeği ve Zimbardo’nun Zaman Perspektifleri Envateri uygulanmıştır. Araştırma bulguları ebeveynlerin TSSB semptomlarının ve zaman perspektiflerinin çocuklarınınkiyle ilişkili olduğunu göstermektedir. Olumsuz Geçmiş ve Kaderci Zaman Perspektiflerinin TSSB puanlarını ve deneyimlenen psikolojik zorlukları yordadığı bulunmuştur. Ayrıca savaş sırasında yakınlarını kaybeden katılımcılar, herhangi bir kayıp yaşamayan katılımcılardan daha yüksek TSSB puanları almışlardır.

Anahtar kelimeler
Zaman perspektifleri, TSSB, psikolojik zorluklar, savaş travması, Kıbrıs