Araştırmalar, yardım davranışının çocuklarda 12 ay gibi erken bir dönemden itibaren görülmeye başlandığını ortaya koymaktadır. Ancak küçük yaşlardaki çocukların yardım davranışlarının başkalarına fayda sağlamak için mi, yoksa başka nedenlerden dolayı mı yapıldığı meselesi açık değildir. Bu problemi test etmek için araçsal yardım etme görevi kullanılarak yetişkinin yere düşen nesneye ihtiyacı olup olmadığı ile nesnenin kendiliğinden yere düştüğü ve yetişkin tarafından düşürüldüğü dört farklı koşul oluşturulmuştur. Denek içi desene sahip çalışmada farklı koşullar tek bir senaryoda birleştirilmiş ve karşıt dengeleme yapılmıştır. Çalışmaya yaşları 18-38 ay arasında değişen 43 çocuk katılmıştır. Çalışmanın bulguları, çocukların nesneye ihtiyaç olan durumlarda olmayan durumlara göre anlamlı olarak daha fazla yardım ettiklerini göstermiştir. Ancak, yetişkinin nesneyi düşürme işinin faili olup olmamasının yardım etme davranışında anlamlı bir farklılık yaratmadığı bulunmuştur. Ayrıca, erkek çocuklarının nesneyi yetişkinin düşürmüş olduğu koşullarda ihtiyaç olup olmadığı fark etmeksizin kız çocuklarına kıyasla daha fazla yardım ettikleri bulunmuştur. Sonuçlar, çocukların araçsal yardım etme davranışlarının başkalarının ihtiyacını gözeterek onlara yarar sağlama amacını taşıyarak gerçekleştirildiğini destekler niteliktedir.
Anahtar Kelimeler: araçsal yardım, prososyal davranış, özgecilik
|