ÖZ
İnsanoğlu kaçınılmaz olarak hayatı boyunca birçok kayıp yaşar. Kayıp yaşantıları doğal ve gerekli olan yas sürecini beraberinde getirir. Bu süreçte ortaya çıkan tepkiler zaman içerisinde azalır ve kişi eski işlevsellik düzeyine geri döner. Ancak kimi zaman yas süreci olağan seyrinden sapabilmekte ve komplike bir hal almaktadır. Komplike yas adı verilen bu durum son yıllarda dikkat çeken bir konu haline gelmiştir. Yapılan çalışmalar tarafından, komplike yasın görünümünün normal yas, depresyon ve travma sonrası stres bozukluğundan ayrı olduğunu destekleyen bulgulara ulaşılmış ve bu fenomenin ayrı bir bozukluk olarak ele alınması önerilmiştir. Bu doğrultuda mevcut gözden geçirme çalışması kapsamında, ilk olarak komplike yasın normal yastan ve kayıp sonrası görülebilecek diğer psikopatolojilerden nasıl farklılaştığı incelenmiş; ardından komplike yasın epidemiyolojisi, risk faktörleri ve gidişatı aktarılmıştır. Sonuç olarak, uzun ve olumsuz bir gidişat sergileyen komplike yas, işlevsellik düzeyini ve psikolojik iyi oluş halini etkileyen; bunun ötesinde ölümcül sonuçları olabilen dolaysıyla göz ardı edilmemesi gereken bir olgudur. Özellikle ülkemizde oldukça az sayıda çalışmanın odaklandığı komplike yas alanına yönelik yapılacak araştırmalara ihtiyaç olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: komplike yas, risk faktörleri, gidişat
|