Öz
Yapılan araştırma ve klinik gözlemler kırılgan narsisizm ve sosyal anksiyete bozukluğu (SAB) belirtilerinin benzer ve farklı yönlerinin olduğunu göstermektedir ancak alan yazında iki psikopatoloji grubunu çalışan sınırlı sayıda araştırmaya rastlanmaktadır. Bu sebeple, bu araştırma kapsamında, kırılgan narsisizm ve SAB belirti düzeyleri farklılaşan gruplar algıladıkları ebeveynlik stilleri ile telafi odaklı olumsuz başa çıkma tarzları açısından karşılaştırılmış, bireylerin deneyimledikleri ebeveynlik stilleri ve telafi odaklı başa çıkma stillerindeki benzer ve farklı yönlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak araştırma kapsamında 357 katılımcıya ulaşılmış ve katılımcılar kırılgan narsisizm ve SAB belirti düzeylerine göre düşük, orta ve yüksek belirti düzeyi gruplarına ayrılmışlardır. İkinci olarak, gruplar arası ebeveynlik stilleri ve telafi odaklı olumsuz başa çıkma tarzlarına ilişkin farklılıklar incelenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, SAB ile ilişkili olan ebeveynlik stillerinin küçümseyici/kusur bulan anne ve baba, aşırı koruyucu anne ve baba, ayrıca aşırı izin veren/sınırsız baba algısı olduğu, kırılgan narsisizm belirtileri ile ilişkili olan ebeveynlik stillerinin ise kuralcı kalıplayıcı anne, küçümseyici kusur bulan anne ve cezalandırıcı anne algısı olduğu görülmüştür. Ayrıca kırılgan narsisizm belirtileri deneyimleyen bireylerin telafi odaklı tüm başa çıkma stillerini, SAB belirtileri deneyimleyen bireylerin ise aşırı eleştirellik/hak görme başa çıkma stilini kullandıkları bulgusuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular ilgili alan yazın ışığında tartışılmıştır.
Anahtar kelimeler: kırılgan narsisizm, sosyal anksiyete, ebeveynlik stilleri
|