Nesne Dergisi
www.nesnedergisi.com
Cilt 4, Sayı 8  Kış 2016  (ISSN: 2147-6489, E-ISSN: )
Özgen YALÇIN

NO Makale Adı
1464643244 SOSYAL DEĞER YÖNELİMİNİN BİLEŞENLERİ: BİR ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Kişinin, kaynakların kendisi ve bir başkası arasında farklı biçimlerde dağıtılmasına yönelik tercihi olarak tanımlanan sosyal değer yöneliminin (SDY) (McClintock, 1988), bir kişilik değişkeni olduğu varsayılmasına karşın bazı çalışmalar, SDY’nin durumsal değişkenlere bağlı olarak değişebildiğini göstermiştir (Griesinger ve Livingston, 1973; Grzelak, 1986). Bu tutarsızlığın, çalışmaların SDY’ye ilişkin daha önceki tanımlamaları ve geliştirilen ölçüm araçlarının SDY’nin çok faktörlü bir yapı olabileceğini göz ardı etmiş olmalarından kaynaklanmış olabileceği göz önüne alınarak bu çalışmada, SDY’nin bileşenleri tanımlanmış ve Çok Boyutlu Sosyal Değer Yönelimi Ölçeği geliştirilmiştir. Ölçek 257 üniversite öğrencisine (Ort. Yaş = 25, S = 4.1) uygulanmıştır. Faktör analizi sonucunda ölçeğin dört faktörlü (diğerine ilişkin algılar, paylaşılan çevredeki etkileşimler, paylaşılmayan çevredeki etkileşimler ve karşılıklı bağımlılık durumuna ilişkin algılar) bir yapıda olduğu görülmüştür. Ölçeğin Cronbach alfa içtutarlık katsayısı tüm ölçek için .86 olarak hesaplanmıştır. Alt ölçeklerin iç tutarlık katsayıları .70 ile .87 arasında değişmektedir. Ölçek, Üç Baskın Sosyal Değer Yönelimi Ölçeği’yle (Van Lange ve ark., 1997) orta düzeyde anlamlı bir ilişkiye sahiptir ve toplum yanlılarının Çok Boyutlu Sosyal Değer Yönelimi Ölçeği’nden aldıkları puanların kendine yanlıların puanlarına göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, SDY’lerin dört farklı bileşenden oluşan bir yapı olduğu ortaya konmuştur.
Anahtar kelimeler: sosyal değer yönelimi, Çok Boyutlu Sosyal Değer Yönelimi Ölçeği, karşılıklı bağımlılık durumuna ilişkin algılar, önceki etkileşimlerin niteliği, diğerine ilişkin algılar.